تغییرات بیوشیمیایی میزان ترپنوئیدهای موجود در اسانس گیاه دارویی نعناع سبز L.) (Mentha spicata در پاسخ به تیمار مقدار اضافی روی (Zn)

عنصر روی نقش‌های ساختاری و عملکردی فراوانی را در بسیاری از فرآیندهای متابولیکی گیاهان بر عهده دارد، ولی مقدار اضافی آن در خاک‌ها به عنوان فلز سنگین، یک فاکتور محدود‌کننده رشد برای گیاهان محسوب می‌شود. با توجه به اهمیت بالای گیاه نعناع در زمینه‌های دارویی و صنعتی، در این تحقیق اثر غلظت‌های متفاوت روی بر این گیاه مطالعه شد. نمونه‌های گیاهی در اتاقک رشد با شرایط کاملاً استاندارد و تحت تیمار غلظت‌های مختلف عنصر روی تا رسیدن به مرحله گلدهی کامل نگهداری شدند. از دستگاه کلونجر به منظور استخراج اسانس و از دستگاه کروماتوگرافی گازی- طیف سنجی جرمی (GC-Mass) برای شناسایی ترکیبات اسانس استفاده شد. در بررسی‌های بیوشیمیایی انجام شده در این تحقیق مشخص گردید، قسمت اعظم اسانس گیاه نعناع سبز را ترکیبات مونوترپنی تشکیل می‌دهند و سزکوئی ترپن‌ها درصد کمتری از مواد موجود در اسانس را به خود اختصاص می‌‌دهند. همچنین، مقایسه میزان ترکیبات ترپنی نشان داد، تیمار گیاه نعناع با عنصر روی موجب کاهش میزان مونوترپن‌‌های اکسیژنه موجود در اسانس شده، ولی مقدار مونوترپن‌‌های هیدروکربنه را افزایش داده است. مقدار کلی مونوترپن‌‌ها با افزایش کاربرد روی در محلول غذایی افزایش، ولی مقدار سزکوئی‌ترپن‌‌ها- اعم از اکسیژنه و هیدروکربنه- در همه نسبت‌‌های فلز روی کاهش یافت. به‌طور کلی، از نتایج به‌دست آمده چنین برمی‌آید که، مقدار مونوترپن‌‌های اکسیژنه در مقایسه با سزکوئی‌ترپن‌‌ها بیشتر تحت تاثیر تیمار عنصر روی قرار گرفته و کاهش آن چشمگیرتر است و این ممکن است به‌دلیل تغییرات بیوانرژتیک سلول‌های گیاه نعناع سبز در پاسخ به تنش فلز سنگین روی باشد.